A1 Mediagroep

Ruud opent zaterdag, samen met zijn kleindochter, de nieuwe tentoonstelling die gaat over de band tussen Nijkerk en Nederlands-Indië. "We doen veel met erfgoed van de oorlog", vertelt conservator Saskia van den Berg-Ebbenhorst. "Maar we merkten dat we dan eigenlijk altijd eindigen op 5 mei 1945. Ik werk ook in Amersfoort en daar kwam in 2020 de Indische gemeenschap vragen of we een herdenking konden houden voor hun oorlogsleed. Toen dacht ik: 'Wat gek dat we in Nijkerk nog nooit de geschiedenis tussen de stad en Nederlands-Indië hebben verteld'. En zo zijn we begonnen."

'Veel verbanden'

Twee jaar later is een gevarieerde expositie in het museum te zien. "We hebben veel verbanden gevonden", zegt Van den Berg-Ebbenhorst. "Zo hebben we drie heel vroege Nijkerkers achterhaald die naar Nederlands-Indië zijn geweest. Er was een plantage Nijkerk, die nu nog steeds in het landschap te zien is en we hebben een boek van een jonge vrouw uit Nijkerk ontdekt die begin 1900 naar Nederlands-Indië is gegaan om daar les te geven. En er is nog veel meer", zegt ze met een glimlach.

"We hebben geprobeerd zoveel mogelijk kanten van de geschiedenis te laten zien en daarmee willen we vooral feiten voor zich laten spreken en dat aan te kleden met heel veel citaten uit reisverslagen, dagboeken en noem zo maar op. We willen iedereen meegeven hoe complex de historie is, maar ook hoe belangrijk het is dat we iedereen horen."

'Mensen noemden ons pindachinees'

Daarom laat het museum drie Nijkerkers die geboren zijn op Java aan het woord. Eén van hen is dus Ruud Flohr. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin zijn vader dwangarbeid verrichte voor de Japanse bezetter en zijn moeder met hem en de rest van het gezin achter bleef, kwam het gezin via een omzwerving in Nederland terecht. "We zijn van geboorte Nederlandse", legt hij uit. "Dat is omdat Nederlands-Indië een kolonie was." Tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd besloten de ouders van Ruud naar Nederland te vertrekken. "Dat werd ons niet door iedereen in dank afgenomen."

Nederland was voor Ruud en zijn ouders alleen nog maar een plek waar ze ooit van hadden gehoord, maar verder niks van wisten. Het ontvangst destijds was kil. "We waren heel erg ongewenst. Dat voelden we aan alles. Op een muur langs een gracht was te lezen: 'Indo's ga weg'. Mensen noemden ons pindachinees", vertelt hij. Daarnaast moesten ze bij ontvangst in Nederland persoonlijke bezittingen afstaan. "Het was heel onprettig." De gebeurtenissen staan ook wel bekend als de Indische Kwestie.

Samen met zijn kleindochter en anderen strijdt Ruud voor erkenning. De expositie in Nijkerk kan daarbij helpen. Hij is blij dat hij zijn verhaal daar mag delen. "Ik heb er vrede mee. Anders wordt het verzwegen", zegt hij.