Volgens de Vereniging Hollandsche Molen waren er ooit 320 molens in Nederland met de naam 'De Hoop'. "De meeste van deze molens zijn nu verdwenen", laat Ed van Gerven, woordvoerder van de Hollandsche Molen, weten. "Nu telt ons land nog zo'n zeventig molens met deze naam." Ook de naam Windlust kwam vaak voor. Tegenwoordig zijn er nog achttien molens die zo heten.
De Meermin
Ook de molen in Harderwijk draagt deze naam dus. René van Beek is molenaar bij deze molen. Hij legt een stukje geschiedenis van de Harderwijkse molen uit. "In 1585 kreeg Harderwijk zijn eerste molen. Toen heette de molen De Meermin. Hij stond op de plaats waar nu het stadhuis staat." Helaas brandde de molen in 1909 af. Aan de boulevard werd een nieuwe molen opgebouwd. "De molen kwam uit Waddinxveen. Daar heette hij De Hoop."
Tekst gaat verder onder de foto.
Bouwpakketjes
Dat molens van de ene naar de andere plaats verhuisd werden, gebeurde vaker. "Het zijn een soort bouwpakketjes", lacht de molenaar. "Je kunt ze vrij eenvoudig in en uit elkaar halen." Zo kwam de molen De Hoop dus in Harderwijk terecht. In 1968 brandde de molen voor een tweede keer af. Op de oude plek mocht hij niet herbouwd worden, dus werd gekozen voor de huidige plek, bij de historische haven. Voor de opbouw van de nieuwe molen werd de romp van een molen uit Oldenzaal gebruikt, die eerder al in Weesp had gestaan. In 1998 draaide de nieuwe molen van Harderwijk voor het eerst.
De Hoop
Maar waarom krijgen de molens dan de naam 'De Hoop'? Het antwoord op de vraag is niet erg eenvoudig te geven. "Veel onderzoek is er niet naar gedaan", laat Van Gerven weten. "Het meest waarschijnlijk is dat de bouw van een molen de lokale gemeenschap hoop gaf voor een goede toekomst."
Dit erkent ook de molenaar uit Harderwijk. "Molens in een dorp zorgden dat er meer bedrijvigheid ontstond", legt hij uit. Fabrieken waren er vroeger nauwelijks. "Molens konden veel meer dan alleen graan malen", legt Van Beek uit. "Je kon bijvoorbeeld olie slaan of papier maken. Het was goed voor de economie. Dat gaf hoop op betere tijden."
Wens van de molenaar
"In de literatuur wordt ook genoemd dat de naam van een molen vaak een 'wens of gemoed van de molenaar vertolkt'. De Hoop heeft dan een positieve lading", laat Van Gerven weten. Mogelijk was dit in Harderwijk ook het geval. "Het was logischer dat de molen na de eerste brand gewoon de Meermin was blijven heten", stelt Van Beek. "Wellicht had de molenaar destijds hoop nodig, was het iets persoonlijks. Maar dat is speculatie", geeft hij toe.
Dierennamen
Veel molens kregen ook een naam van een dier. Zo staat in Ermelo molen de Koe, in Putten 't Hert en in Nunspeet de Duif. "Dat is omdat veel mensen analfabeet waren," weet Van Beek. Wanneer de molen naar een dier werd vernoemd, kon op de molen een afbeelding van het dier geplaatst worden. "Dan was het voor iedereen duidelijk hoe hij heette."
💬 Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: [email protected] of bel 0341-798 298
